Қазақстан дамуымен байланысты энергияның барлық түрiне, отынға, суға сұраныс және тапшылығы өседi. Ресурстың нәтижелi пайдалану проблемасы үлкен маңыздылығы ие болып түр, ал оның шешiмi мемлекеттiң стратегиялық мiндетi болып табылады.

Мемлекет Басшысы өзiнiң 2011 жылдың 28 қаңтардағы Жолдауында осылай дедi «бiздiң экономиканың бәсекелестiгi энергия шығындарды төмендетуын қамтамасыз ететiн энергия тиiмдiлгi технологияларына негiздеу мiндеттi». IЖӨ-нiң энергия сыйымдылығын 25 % кем емес төмендету мiндетi қойылады.

Бұл талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасы 2012 жылдың 13 қаңтардағы «Энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгi туралы» Заңы қабылданды (бұдан әрi — Заң). Заңға сәйкес энергия үнемдеу — бұл пайдалынатын энергетикалық ресурстардың көлемiн төмендетуiне арңалған ұйымдастырулық, техникалық, технологиялық, экономикалық және басқа шаралар.

Бұл мәселесi бойынша бiр неше нормативтiк құқтық актiлер қабылданды. Үкiмет 2011 жылдың 30 қарашадағы № 1404 қаулысымен Қазақстан Республикасы Энергия тиiмдiлiгiн арттыру кешендi жоспары қабылданды. Солтүстiк Қазақстан облысының Энергия үнемдеу кешендi жоспары әзiрлендi.

Заңға сәйкес жергiлiктi атқарушы органдарының рөлi арттырады. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2012.15.08 № 1047 қауылысымен энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру мәселесi бойынша әрiкетiн бағалау жөнiнде тетiгi қабылданды.

Энергия үнемдеу жүргiзетiн саясатының стратегиялық мақсаты бәсекелесу кәбiлетi өсу үшiн экономиканың энергия тиiмдiлiгiн арттыру, IЖӨ өсу және энергетикалық ресурстар төмендеу кезеңiнде энергетиканың қоршаған ортаға және әлемдiк климатына жағамсыз әсер етуiн жеңу.

Айту керек, энергия үнемдеуi көп сатысы үдерiсi болып табылады және барлық кезеңiнде жүру қажет — энерия өндiруден бастап, оны тарату және тұтынуға дейiн. Энергияның өндiру және тарату кезеңiне энергетикалық кәсiпорындар жауапты, олар технологиялық үдерiстерiнде белсендi энергия үнемдеудi енгiзедi. Оларда өзiнiң энергия үнемдеу бағдарламалары бар, жоқ болса уәкiлеттi органдарда жаңа тарифтi бекiту мүмкiн емес. Осылай, Солтүстiк Қазақстан облысының энергетикалық кәсiпорындар — «СЕВКАЗЭНЕРГО» АҚ (2-ЖЭО), «Солтүстiк Қазақстан ЭТК» АҚ, «Петропавл Жылу Жүйелерi» ЖШС, «Көкшетау Энерго» ЖШС жеке энергия үнемдеу бағдарламалары бар, бағдарламалар тарифта қарастырылған және қарызға алынған қаражатына iске асырылады.

Тұтыну үдерiсте энергия үнемдеу проблемасы бүгiнгi күнiне ең көкейтестi болып табылады, соңдықтан негiзгi потенциалы тұтыну секторында жинақталған (өнеркәсiп, ауыл шаруашылық, көлiк, тұрғын-үй және бюджет секторлар). Әр саланың субъктiлерi энергия және су үнемдеу және де энергияның пайдалану тиiмдiлiгi бойынша шараларды қабылдану мiндеттi.

Тұрғындар тұрмыстық деңгейiнде энергия үнемдеу бағдарламасын қолдай алады және бөлек алынған пәтер немесе үй шеңберiнде энергия тиiмдiлiктi көтерумен айналыса алады. Алайда, құнттылық көпшiлiк тұрғындардың негiзгi кескiнi болып келмейдi. Тұрғындарда энергия тұтыну мәдениетi өте төмен. Барлық жерде тиiмсiз қыздыратын шамдар қолданылады. Тәуiлiк бойы розеткаларға тұрмыстық электр жабдықтар қосылып тұрады, шүмектен тамып тұрған су — ол бiздiң энергия шығынымыз.

Үйде энергия үнемдеу — бұл алдымен термо жаңғырту (үйдi жылыту). Осыған ұтымды энергия санын қолданатын, бұл ретте жайлы өмiрсүрудiң шартын бұзбайтын жылыту жүйесiнiң өзгертуiн қарастыруға болады,

Панель аралық жiктердi өңдеудi жаңарту, қабырғаларды су жұқпайтын құраммен ағарту — бұл панельдi ғимараттардағы жылудың шығынын төмендету бойынша аз шығынды

Қазiргi уақытта көппәтерлi үйдiң мәселесiн шешу Тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығын жаңғырту бағдарламасының шеңберiнде шешуге болады. Осы Бағдарлама бойынша облыста 2011–2012 жылдарда 98 үйге күрделi жөндеу жұмыстары өткiзiлдi, оның iшiнде Ғ.Мүсiрепов атныдағы ауданында 4, 2 үйден Айыртау және Тайынша аудандарында.

Тұрғын үйде энергия үнемдеу, тұрмыста энергия үнемдеу, соңғы қорытындыда тұтынуға байланысты. Өзiмiз әрекет етпегенше, пәтерлерде және үйлерде жылуды берудi реттеугiштердi, жылу есеп шоттарын орнатуды, кiреберiстердегi терезелер және есiктердiң жөндеу жұмыстарын жүргiзудi бастамағанша, ТКШ қызметтерiн көрсететiндерден тәуелдiлер бiрулердiң шығынын басқаға есептер ретiнде ұсынатын болады.

Энергия үнемдеуге әр бiреуi өзiнiң пайдасын қосуы тиiс.